Türkiye’yi 21 senedir yöneten Adalet ve Kalkınma Partisi’nin ilk kez seçimlere girdiği ve tek başına iktidar olduğu 2002 seçimlerinin üstünden 21 yıl geçti.
Bu seçimleri sansasyonel hale getiren ise AK Parti’nin aldığı oydan ziyade dramatik bir şekilde baraj altında kalarak Meclis aritmetiğini AK Parti lehine değiştiren Partiler oldu. 3 Kasım 2002’de %33 oy almayı başaran AK Parti, buna karşın Meclis aritmetiğinin üçte ikilik bölümüne hakim olmayı başardı.
Öyleyse gelin, bu sansasyonel seçim sürecinde neler yaşanmış tekrar hatırlayalım.
2001 yılında yaşanan ekonomik kriz ve Türkiye’de koalisyon hükümetlerinin yaşadığı yönetim bunalımı, 2002 yılına geldiğimizde kendisini iyiden iyiye göstermeye başlamıştı.
1999 Seçimleri sonrası kurulan DSP-MHP-ANAP Koalisyonu topluma yeteri kadar güven veremiyor ve ülkenin sorunlarının çözümü noktasında yetersiz kalıyordu.
Bu süreçte Başbakan Bülent Ecevit’in sağlık sorunlarının iyiden iyiye artması yönetim krizini daha da derinleştirdi.
Ülkede erken seçim beklentileri 2002 yılının yaz aylarında yüksek sesle dile getirilmeye başlandı.
MHP lideri ve koalisyon ortağı Devlet Bahçeli’nin çağrısıyla 3 Kasım 2002’de Erken Seçim kararı alındı. Bu karar koalisyon partileri için resmen bir intihardı çünkü yönetim krizi yaşanan ülkede erken seçime gitmek mevcut partileri büyük bir çıkmazın içine sokacaktı.
Seçim kampanyasının başlamasıyla birlikte özellikle iki ismin yıldızı sürekli olarak parlıyordu.
Bu isimler GENÇ Parti lideri Cem Uzan ile Adalet ve Kalkınma Partisi lideri Recep Tayyip Erdoğan’dı.
Merkezde yaşanan lider boşluğu ve geleneksel partilerin bekleneni verememesi tüm spot ışıklarını bu iki ismin üzerine çevirmişti.
Şiir okuduktan sonra aldığı hapis cezasıyla büyük bir mağduriyet rüzgarını arkasına alan Erdoğan’ın partisinin seçimde sürpriz bir sonuç alabileceği konuşuluyordu.
Bununla birlikte Meclis’te yine çok sayıda partinin temsil edileceği bir denklem olacağı tahmin ediliyordu.
3 Kasım 2002 günü geldiğinde Türkiye sandık başına gitti ve herkesi şok eden bir sonuç ortaya çıktı.
Şokun sebebi birinci olan partiden ziyade geleneksel partilerin yaşadığı inanılmaz çöküştü.
Seçim sonucunda %34 oy oranına ulaşan AK Parti beklendiği gibi birinci parti oldu. Bununla birlikte asıl büyük sürpriz çok sayıda önemli siyasi partinin %10 barajının altında kalarak Parlamento’ya girememesi oldu.
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin müdavimi olan geleneksel partilerden DYP, MHP ve ANAP %10 oy oranına ulaşamayarak baraj altında kaldı ve Parlamento’ya giremedi.
Önceki seçimde birinci olan DSP ve tabanının büyük çoğunluğunu AK Parti’ye kaptıran Saadet Partisi ise büyük bir hezimet yaşadı.
Çok konuşulan Cem Uzan’ın GENÇ Partisi, aldığı %7’lik oy oranıyla tüm dengeleri altüst etmişti.
Bir anda ortaya çıkıp büyük bir medya gücüyle seçim kampanyasına asılan Cem Uzan, iki aylık yoğun çalışmasının sonunda iki buçuk milyon oy almayı başardı.
Uzan’ın aldığı bu oylar dolaylı yoldan AK Parti’ye müthiş bir kazanım sağlamış oldu zira DYP %9,7 MHP ise %8,5 oy oranlarında kalarak kılpayı baraj altında kaldılar.
Eğer bu iki Parti %10 barajını aşarak Parlamento’ya girebilseydi o zaman AK Parti’nin tek başına iktidar olması riske girebilirdi.
Ancak çok sayıda Parti’nin baraj altında kalmasıyla %34 oy alan AK Parti ile %19 oy alan CHP Parlamento’da yalnız kaldılar.
AK Parti tek başına iktidar olmuştu olmasına ama iktidar partisinin lideri Recep Tayyip Erdoğan yasaklı olduğu için milletvekili seçilememişti. Bu yüzden Birinci AK Parti hükümetinin Başbakanı Abdullah Gül oldu.
Mart ayında CHP’nin de destek verdiği Anayasa değişikliği ile Erdoğan’ın yasağı kaldırıldı. Siirt’te ara seçimler düzenlendi ve Recep Tayyip Erdoğan milletvekili seçildi.
Ardından da Abdullah Gül’den görevi devralarak Başbakanlık koltuğuna oturdu.
Böylece Türkiye’de uzun yıllar devam edecek bir iktidar dönemi başlamış oldu.
2002 Seçim sonuçları Türkiye siyasetinde büyük bir kırılmaya yol açtı. Barajı aşamayan siyasi partilerin liderlerine istifa çağrıları yapıldı.
3 Kasım 2002 gecesi MHP liderliğinden istifa eden Devlet Bahçeli, partisi baraj altında kalan diğer liderlerin de istifa etmesi gerektiğini söyledi. Bahçeli’nin çağrısı sonrası artan baskılara direnemeyen Tansu Çiller ve Mesut Yılmaz da liderliği bıraktılar. Devlet Bahçeli ise daha sonra genel başkan adayı olarak liderliğe geri dönmeyi başardı.
DSP lideri Bülent Ecevit ise bu seçim mağlubiyetinin ardından siyasetten tamamen çekildi.
