SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin beklediği haberi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan verdi. Kabine toplantısında alınan kararla emekli maaşlarına yapılan yüzde 5’lik zam ile artış oranı 42.6’ya çıkarıldı. En düşük emekli maaşının da 10 bin TL olması ile gözler dul ve yetim maaşlarına, 65 yaş aylıklarıyla engelli maaşlarına, şehit yakını maaşlarına ve evde bakım ile doğum yardımlarına çevrildi.
Memur emeklileri ile SSK ve Bağ-Kur emeklileri ile arasında oluşan toplu sözleşmeden kaynaklı 11,68’lik fark sıklıkla gündeme gelirken, yüzde 5’lik artışla bir iyileştirmeye gidildi. Ancak emeklilerin mağduriyetinin yanı sıra dul ve yetimler ile yaşlılar ve şehit yakınlarının maaşları ve diğer sosyal yardımlarda da artış beklentileri oluştu. Dul ve yetim aylığına, yaşlılık maaşına artış yapılırken, vatandaşlarda bu zammın ihtiyaçlarını karşılamadığı yönünde görüşler mevcut. Öte yanda engelli maaşı ve evde bakım yardımında da zam yapılırken, şehit yakınlarının maaşında henüz bir artışa gidilmedi. Doğum yardımında ise ilk çocuk için yapılan 300 liralık yardımda artış yapılmadı.
YAŞLILAR, DUL VE YETİMLER, ŞEHİT YAKINLARI
Emeklilerin yaşadığı geçim sıkıntısının yanı sıra yaşlılık ve engelli maaşıyla, dul ve yetim aylığıyla, şehit yakını maaşıyla geçinen binlerce kişi bulunuyor. Öte yandan birçok ihtiyaç sahibi ise evde bakım ve doğum yardımı ile geçinmeye çalışıyor. Emekliye yapılan artışın ardından bu maaş ve yardımların bazılarına zam gelse de vatandaşlar bu zammı yetersiz buluyor. Öte yandan bazı maaş ve yardımlara ise zam yapılmadığı için vatandaşlarda yetecek bir artış beklentisi mevcut. Yüzlerce haciz ve tahliye dosyasının bulunduğu belirtilirken, vatandaşların ev kirasını bile ödemekte zorlandığı ifade ediliyor.
Yeni dul ve yetim maaşları 2024 emekliye ek zam yapılmasının ardından netleşmiş oldu. SSK, Bağ-Kur ve tarım emeklilerini ilgilendiren ek maaş zamları ortaya çıktı. Kabine toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan emekli maaşına ek zammı açıkladı. Böylelikle dul ve yetim aylıklarına da ek zam olarak 5 puan daha yansıtıldı ve toplamda yüzde 42.60 oranında artış yapıldı. Dul ve yetim maaşları emekli zammına göre belirleniyor.
Emekli maaşının ardından diğer maaşların hangilerinde artışa gidildi? Maaş ve yardımlar ne kadar oldu? Henüz artış gerçekleşmeyen maaş ve yardımlar neler?
DUL VE YETİM MAAŞI
Ölüm aylığı olarak da bilinen dul ve yetim maaşlarında artış yapıldı. Farklı tutarlar olacağı açıklanırken, yüzde 50 payı olana 5 bin TL, yüzde 25 pay çocuğu alıyorsa 2 bin 500 TL verilecek. 2024 zamlı dul ve yetim maaş tablosu şu şekilde:
Yüzde 25 hissesi olan bir vatandaş 2.500 TL alırken, 50 oranında hissesi olan bir kişi 5.000 TL alacak. Yüzde 75 oranında dul ve yetim aylığı alan bir kişi ise 7.500 TL maaş farkı dahil yeni ödeme alacak.
YAŞLILIK(65 YAŞ) AYLIĞI
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, sosyal yardım programlarının aylık ödemelerinde yüzde 50’ye yakın artışa gidildiğini bildirdi. Buna göre yaşlı aylığı 2 bin 348 liradan 3 bin 504 liraya yükseltildi. Bakan Göktaş zamlı ödemelerin Şubat ayında yatırılacağını belirterek “Vatandaşlarımızın herhangi bir hak kaybı yaşamaması için ocak ayı farklarını, şubat ayı dönem ödemesiyle hesaplara yatıracağız.” diye konuştu. Yaşlılık maaşıyla geçinen 65 yaş üstü kişilere bu maaşın yeterli gelmediği, geçinmekte zorlandıkları da bilinenler arasında.
ENGELLİ MAAŞI
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, “Yüzde 70 ve üzeri engelli raporu bulunan vatandaşlarımızın aylıklarını 2 bin 811 liradan 4 bin 196 liraya çıkartıyoruz” diyerek artışa dikkat çekti. Yaklaşık 2 katı artış yapılmasına karşın engelli vatandaşların yakınları, bakım masraflarının yüksek olduğunu belirtiyor. 2024 yılı engelli maaşları şu şekilde:
Yüzde 40-69 arası engelli oranına sahip vatandaşların aylıkları 874 liradan 2 bin 797 liraya çıkarken, yüzde 70 ve üzeri engelli raporu bulunan vatandaşların aylıkları 2 bin 811 liradan 4 bin 196 liraya yükseldi.
EVDE BAKIM YARDIMI
Bakan Göktaş, engelli bireylerin öncelikle aile yanında desteklenmeleri düşüncesiyle 2006’da başlatılan yardımdan 560 bin kişinin faydalandığını belirtti. Ocak ayında yapılan memur maaş katsayısındaki yeni düzenlemeyle Evde Bakım Yardımı ödemelerinde de artışa gidildi. Buna göre 5 bin 97 olan yardım, 7 bin 608 liraya çıkarıldı. Zamlı yardımların şubat ayında hesaplara yatırılacağı ifade edilirken, evde bakım konusunda birçok giderin olduğu ve maaşın yetersiz kaldığı belirtilenler arasında.
ŞEHİT YAKINI MAAŞI
Şehit yakını maaşı 11 bin 858 TL olarak ödenirken, asgari ücretteki ve emekli maaşlarındaki artışın ardından şehit ailelerinde de bir artış beklentisi oluştu. Şehit ailelerine verilen maaşta henüz bir ek zam yapılmazken, İYİ Parti Sözcüsü Kürşad Zorlu ise 26 Aralık’ta yaptığı açıklamada “Açlık sınırı altındaki bu maaş kabul edilebilir değil. Şehitlerimizin ailelerine belirli bir hane gelirinin altında bulunmaları ve başka bir eve sahip olmamaları kaydıyla, devletimiz tarafından barınma imkanı sağlanmasını teklif edeceğiz. Kanun teklifini bu hafta içerisinde TBMM’ye vereceğiz.” açıklamasında bulunmuştu.
DOĞUM YARDIMI
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın açıklamasında doğum yardımları çocuk sayısına göre değişiklik gösteriyor. Buna göre birinci çocuk için 300 TL, ikinci çocuk için 400 TL, üçüncü ve sonraki çocukları içinse 600 TL tutarında bir defaya mahsus doğum yardımı yapılıyor. Kamu işçilerine ise sözleşmeleri gereği, kurumlarından aldıkları doğum yardımı tutarı ile yukarıda bahsedilen tutarlar arasındaki fark ödeniyor.
Doğum yardımının 2015’ten bu yana 300 TL olarak ödenmesini yetersiz bulan aileler, doğum sürecindeki masrafların yanı sıra bebek bakmanın maliyetlerini belirterek bu yardımın artırılması gerektiğini ifade ediyor.
Sinem Hançerigüzel
